Πράντο, μουσείο του-

Η μεγαλύτερη εθνική συλλογή έργων τέχνης της Ισπανίας και ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου. Ιδρύθηκε το 1808 και εγκαινιάστηκε το 1819 όταν στεγάστηκε σε ένα μέγαρο νεοκλασικού ρυθμού, χτισμένο στο τέλος του 18ου αι. από τον αρχιτέκτονα Χουάν ντε Βιλιανουέβα· διατήρησε όμως τον χαρακτήρα βασιλικού μουσείου μέχρι το 1868, οπότε έγινε εθνικό. Τα έργα προέρχονται στο μεγαλύτερο μέρος τους από τον βασιλικό οίκο, που συσσώρευσε με το πέρασμα των αιώνων ένα τεράστιο θησαυρό έργων τέχνης, κυρίως χάρη στη δραστηριότητα των Καρόλου E’, Φιλίππου B’, Φιλίππου Δ’, Φιλίππου E’ και Καρόλου Γ’ των Βουρβώνων. Στο μουσείο βρίσκονται σήμερα πάνω από 3.000 έργα ζωγραφικής, από τα οποία περίπου 2.000 εκτίθενται για το κοινό. Υπάρχει επίσης μια συλλογή 400 περίπου γλυπτών, πολλά από τα οποία είναι αρχαία, 4.000 σχέδια καθώς επίσης όπλα, πορσελάνες, ταπισερί, έπιπλα, μικρογραφίες κ.ά. Εκτός από την ισπανική ζωγραφική, που αντιπροσωπεύεται με 830 έργα, υπάρχουν 659 πίνακες της φλαμανδικής σχολής, 426 της ιταλικής και πολυάριθμα άλλα γαλλικά, ολλανδικά και γερμανικά έργα. Εύκολα μπορεί να παρακολουθήσει κανείς την εξέλιξη της ισπανικής ζωγραφικής από τις ρομανικές τοιχογραφίες μέχρι τα πολυάριθμα έργα του Γκρέκο, που αποτελούν την ασκητική αποκορύφωση του μανιερισμού, έως τους 50 πίνακες του Βελάσκεθ, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται αριστουργήματα όπως οι πίνακες Οι Δεσποινίδες των Τιμών (Las Merinas) και Οι υφάντριες (Las Hilanderas), μέχρι τα έργα του Θουρμπαράν, του Μουρίλιο και του Γκόγια, ζωγράφου της αυλής του Καρόλου Δ’ και του Φερδινάνδου Z’. Μετά την ισπανική, περισσότερο αντιπροσωπεύεται η φλαμανδική ζωγραφική, και αυτό δεν είναι άσχετο με τις πολιτικές και οικονομικές σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ Ισπανίας και Φλάνδρας. Έργα του Ρογήρου βαν ντερ Βάιντεν (μεταξύ των οποίων η περίφημη Κατάθεση του Σταυρού), του ζωγράφου της Φλεμάλ, του Μέμλινγκ, του Μπος, του Μπρέγκελ, του Ρούμπενς και του Βαν Ντάικ αποτελούν τις μεγαλύτερες αξίες της παράδοσης αυτής. Η γερμανική τέχνη αντιπροσωπεύεται στο Πράντο με μερικά αριστουργήματα όπως η Αυτοπροσωπογραφία του Ντίρερ και δύο ωραιότατα Κυνήγια του Λούκας Κράναχ του Πρεσβύτερου. Στο πλουσιότατο ιταλικό τμήμα κυριαρχούν δύο καλλιτέχνες, ο Ραφαήλ και ο Τιτσιάνο. Ο πρώτος αντιπροσωπεύεται, μεταξύ άλλων, και με το Πορτραίτο καρδινάλιου και με την Παρθένο με τον αμνό με υπογραφή του 1507. Του Τιτσιάνο, που ήταν ο επίσημος ζωγράφος του Καρόλου E’ και του Φιλίππου B’, υπάρχει μια εντυπωσιακή σειρά 36 έργων (η πλουσιότερη συλλογή του κόσμου με έργα του μεγάλου Βενετσιάνου ζωγράφου), από τα νεανικά του με την επίδραση ακόμα του Τζορτζιόνε έως τα γεμάτα φλόγα της τελευταίας περιόδου του. Υπάρχουν επίσης πίνακες του Μαντένια, του Τζορτζιόνε, του Κορέτζιο, του Βερονέζε, του Τιντορέτο και του Τιέπολο. Η νεοκλασικού ρυθμού πρόσοψη του μουσείου. Η αίθουσα που είναι αφιερωμένη στο Βελάσκεθ. Φωτογραφία από αίθουσα του Μουσείου του Πράντο, όπου φιλοξενούνται έργα Ισπανικής και Φλαμανδικής ζωγραφικής του 17ου αι. (φωτ. ΑΠΕ). Ο αρχάγγελος Γαβριήλ. Τμήμα από τον «Ευαγγελισμό» του Μπεάτο Αντζέλικο. (Μαδρίτη, Πράντο) Δύο επισκέπτες του Μουσείου του Πράντο συζητούν μπροστά από πίνακα (φωτ. ΑΠΕ).